Bahaneyi dolayısı ile Cuma namazını kaçıran veya kılamayan şahıs o müddette öğle namazı müddetinde öğle namazını kılması gerekir. Salgın hastalıklar dolayısı ile cemaatle namaza ara verildiği civarlarda da Cuma Namazı yerine Öğle Namazının kılınması gerekir.
Hastalık. Hastalanıp cuma namazına gittiği takdirde hastalığının çoğalmasından veya uzamasından korkan kimse cuma namazı kılmakla mükellef olmaz. Yürümekten âciz gidişatta bulunan çok yaşlı kimseler de bu mevzuda hasta kararındadırlar. Cuma namazı için camiye gittiği takdirde hastaya hasar geleceğinden korkan hasta bakıcı için de aynı karar geçerlidir. Mikrobik ve bulaşıcı hastalıklara tutulmuş kimseler de cuma namazına gelmeyebilirler.2. Âmâlık ve kötürümlük. Âmâ kör olan bir kimseye, kendisini camiye götürebilecek biri bulunsa dahi, Ebû Hanîfe, Mâlikîler ve Şâfiîler’e göre, cuma namazı farz değildir. Hanbelîler ile Ebû Yûsuf ve Muhammed’e göre ise, kendisini camiye götürebilecek biri bulunan köre cuma namazı farzdır. Kendisini camiye götürebilecek kimsesi bulunmayan köre ise, tam alimlere göre cuma namazı farz değildir. Ayakları felç olmuş veya kesilmiş kimselerle yatalak hastalara da cuma namazı farz değildir.3. Uygun olmayan hava ve yol koşulları. Cuma namazına gittiği takdirde şahsın ehemmiyetli bir hasara veya kasvete uğramasına yol kalemtıraş çok şiddetli yağmur bulunması, havanın çok soğuk veya sıcak olması veya yolun fazla balçıklı olması gibi gidişatlarda cuma namazı mükellefliği düşer.4. Fobi. Cuma namazına gittiği takdirde mülkü, canı veya iffetinin riske gireceğine dair evhamlar taşıyan kimseye de cuma namazı farz değildir.Not: Mapusta olan bireylerin, cuma namazı kılmalarına, fizikî koşullar ve bazı imkânların noksanlığı dışında bir mani bulunmamaktadır. Mahpusların cuma namazı kılabilmeleri için fizikî koşulların hazırlanması ve zorunlu tertip etmenin yapılması istenebilir. Cuma namazının kılınacağı yerin herkese sarih olması izn-i âm koşulu, özel vaziyetinden dolayı cezaevini içine almaz.
Akşam Ezanı